Beslenme hayatımızı her yönden etkilemektedir. Yaşam kalitesi, hastalık durumu, fiziksel görünüm bunların hepsinde sağlıklı beslenme önem taşır. Ülkemizde yaygın görülen tip-2 diyabet rahatsızlığında beslenme tedavinin ilk basamağını oluşturur.

 Diyabet nedir, diyabet hastaları nasıl beslenmelidir? Bunlardan bahsedelim.

Diyabet, vücudumuzda pankreas adlı salgı bezinin yeterli miktarda insülin hormonu üretmemesi ya da ürettiği insulin hormonunun etkili bir şekilde kullanılamaması durumun da gelişen ve ömür boyu süren bir hastalıktır. Diyabette tedavinin amacı kan şekerini normal sınırlarda tutarak diyabete bağlı gelişebilecek sağlık sorunlarının ortaya çıkışını engellemek veya önlemek, yaşam süresini ve kalitesini yükseltmektir. 

 Pek çok diyabet hastaları ilaç veya insülin kullanırken beslenme düzeninin hastalıklarının seyri için ne kadar önemli olduğunun farkında değildir. Diyabet hastalığında sağlıklı beslenme planı ile hastaların yaşam kalitesi arttırılırken hastalığın oluşturabileceği komplikasyonlar önlenebilir.

NASIL BESLENMELİYİZ?

Gün içinde yemeniz gereken öğün sayısı diyabetinizin tipine, aldığınız medikal tedaviye, fiziksel aktivite düzeyinize ve o andaki kan şekeri düzeyinize bağlı olarak değişir. Diyabetli bireylerin günlük beslenme programını ana öğünler (Kahvaltı, Öğle, Akşam) ve ara öğünler (Kuşluk, İkindi, Gece) şeklinde düzenlenmesi gerekir. Öğün araları yaklaşık 2-2,5 saat olmalıdır. 

• Bir gün içinde yenilmesi gereken yiyecekleri gün boyunca yayarak sık ve az yemek yeme alınan öğünden sonra kan şekerinin daha az yükselmesini sağlar. 
• Her gün her besin grubundan yemelisiniz.
• Süt ve süt ürünleri tüketimini artırmalısınız.
• Kompleks karbonhidrat dediğimiz lif içeriği yüksek meyveler, sebzeler, baklagiller, yulaf, çavdar gibi besinleri öğünlerinize ekleyin. Bu besinler kan şekerinin hızla yükselmesini önleyip kan şekerini düzenler ve kilo vermeye yardımcı olur. 
• Patates ve işlenmiş tahıllardan kaçının (beyaz ekmek, beyaz makarna, vs.).
• Tatlılardan kaçının.
• Yemekler yavaş yavaş yenilmelidir.
• Sabredin. Belli gıdalara olan düşkünlüğünüz hastalık esnasında sizleri zorlayabilir. Fakat alışkanlıklar zamanla kaybolur ve tercihleriniz sağlıklı olanla yer değişir.
• Bir çay kaşığından fazla tüketmeyin (hipertansiyon olmasa bile). 
• Sağlıklı yağlar tercih edin; zeytin yağı, kabuklu yemişler (badem, ceviz, vs.). Hazır, paketlenmiş gıdada bulunan trans yağları tüketmeyin.
• Pişirmeden önce et üzerinde görünen tüm yağları, tavuk ve hindinin derisini uzaklaştırın. 
• Kızartma yerine ızgara ve fırında pişirmeyi tercih edin. 
• Tarçın, vanilya ve hindistan cevizi tatlı hissi verdiği için şeker ihtiyacınızı azaltır.
• Her gün aynı saatlerde, ara ve ana öğün yemeye özen gösterin, öğün atlamayın.
• Günlük kalori alımının aynı düzeyde olmasına dikkat edin. Cips ve çikolata yerine atıştırmalık olarak badem, ceviz gibi kuruyemişleri tercih edin. 
• Yemeklerinizi dışarda yememeye özen gösterin. 
• Beslenme günlüğü tutun, günlük tutarak hem günlük kalori alımınızı hem de karbonhidratlı besin tüketiminizi görmüş olursunuz.
• İdeal kilo sınırları içinde olmaya dikkat edin. Kilo vermek, kan şekeri kontrolünün sağlanmasına yardım eder. 
• Kendinize uygun egzersiz planı oluşturun. Yemeklerden 3 saat sonra veya öğünden önce yapılan egzersizin hipoglisemi oluşturma riski vardır. Egzersizin öğünlerden 1-2 saat sonra yapılması hipoglisemi riskini uzaklaştırır ve   yemek sonrası kan şekeri yüksekliğini önler.  Egzersize başlamadan önceki kan şekeri düzeyi kontrol edilmelidir. Kan şekeri yüksek veya düşük olmamalıdır. 

UZMAN DİYETİSYEN AYŞE EBRU UYAN KULCU